Το ενετικό Κάστρο της Αντιπάρου βρίσκεται στο κέντρο της χώρας της Αντιπάρου και είχε κτιστεί σαν ενιαία, αυτόνομη, οικιστική μονάδα.
“Κάστρο” είναι ένα ακόμα όνομα που είχε δωθεί στην Αντίπαρο.
Το ενετικό Κάστρο της Αντιπάρου αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα των οχυρωμένων οικισμών που δημιουργήθηκαν στις Κυκλάδες την περίοδο της Λατινοκρατίας το 13ο με 16ο αιώνα μ.Χ.. Η κατασκευή του Κάστρου χρονολογείται στα μέσα του 15ου αιώνα (1440), όταν ο βενετός Τζιοβάννι Λορεντάνο παντρέυτηκε τη Μαρία Σομμαρίπα της Αντιπάρου. Το κάστρο είναι η πιο ενδιαφέρουσα μεσαιώνικη κατασκευή στο Αιγαίο πέλαγος.
Στην αρχική του μορφή το Κάστρο περιελάμβανε τον κεντρικό πύργο και οικιστική περίμετρο. Από τον πύργο αυτόν σώζεται η βάση. Οι κατοικίες κατανέμονταν σε ένα τετράγωνο συνεχούς δόμησης, αποτελώντας ταυτόχρονα το αμυντικό τείχος του οχυρωμένου οικισμού. Ο συνεχόμενος ψηλός εξωτερικός τοίχος πάχους τριών μέτρων ήταν χωρίς μπαλκόνια ή μεγάλα παράθυρα να στολίζουν την πρόσοψή του. Η μοναδική είσοδος βρισκόταν στο ισόγειο οικίας στη νότια πτέρυγα, κοντά στην πλατεία της χώρας, την οποία έκλεινε γοτθικού ρυθμού πύλη που σώζεται μέχρι σήμερα.
Στο εσωτερικό του οικισμού αναπτύσσονταν οι κύριες πλατυμέτωπες όψεις των κατοικιών σε τριώροφη διάταξη, ενώ κάθε όροφος διέθετε ανεξάρτητη είσοδο στην οποία οδηγούσε εξωτερική σκάλα. Στην πορεία των χρόνων ο οικισμός επεκτάθηκε και εξωτερικά της νότιας πτέρυγας με το μορφή ορθογώνιου δακτυλίου που φέρει την ονομασία «Ξώπυργα» (24 διώροφες κατοικίες), καθώς και εντός του αρχικού περιβόλου, γύρω από τη βάση του κυκλικού πύργου.
Στα μετέπειτα χρόνια το αρχικό αρχιτεκτονικό ύφος του κάστρου τροποποιήθηκε από το θρησκευτικό στοιχείο με επεκτάσεις χριστιανικών χώρων λατρείας, την ανέγερση του ναού του Χριστού και τη χρήση του Πύργου ως δεξαμενή νερού. Αντιθέτως οι κατοικίες διατήρησαν σε ικανοποιητικό βαθμό τα αρχικά τους χαρακτηριστικά, παρά την κατάρρευση των επάνω ορόφων, καθώς για οποιαδήποτε επέμβαση απαιτείται άδεια από την αρχαιολογική υπηρεσία.
Σήμερα τα περισσότερα σπίτια αναπτύσσονται σε έναν με δύο ορόφους το πολύ και διαθέτουν υπόγεια που μοιάζουν με καταπακτές. Πολλά από τα σπίτια έχουν εξωτερικό μέτωπο και έχουν γίνει καταστήματα προς τον κεντρικό δρόμο της χώρας της Αντιπάρου.
Αναπόσπαστο στοιχείο του κάστρου της Αντιπάρου αποτελούν οι μικρές νυχτερίδες που ξεπροβάλλουν με τη δύση του ηλίου και ίπτανται γύρω από τον πύργο μέχρι την ανατολή.
Σε αυτή τη σπάνια αρχιτεκτονική κατασκευή γυρίστηκε η ταινία Μανταλένα με την Αλίκη Βουγιουκλάκη το 1960.
Ο Δήμος Αντιπάρου και η Κ.Ε.Δ.Α. πραγματοποιούν πλήθος συναυλιών, θεατρικών παραστάσεων και πολλά δρώμενα πολιτισμού μέσα στο Κάστρο.
This webpage is also available in:
English (Αγγλικά)